In opdracht van het Ministerie van Financiën heeft de Stichting Economisch Onderzoek (SEO) onderzocht in hoeverre het VBI-regime doeltreffend en doelmatig is. Ook het regime voor Fiscale Beleggingsinstellingen (FBI) is onderzocht. Het evaluatierapport hierover is naar de Tweede Kamer gestuurd. Na de zomer komt staatssecretaris van Rij met een reactie en beleidsvoornemens naar aanleiding van dit rapport.
Zowel de regeling voor de FBI als de VBI hebben tot doel om het collectief beleggen te faciliteren door extra belastingheffing ten opzichte van een rechtstreekse belegging te voorkomen. Het VBI-regime had ten tijde van de invoering per 2007 maar één hoofddoel, namelijk de concurrentiepositie van Nederlandse beleggingsinstellingen verbeteren door belastingconcurrentie aan te gaan met andere jurisdicties.
Onder het VBI-regime is geen vennootschapsbelasting verschuldigd ter zake van collectieve beleggingen in financiële instrumenten. Hiertoe is een subjectieve vrijstelling van de vennootschapsbelasting van toepassing. Er is wel dividendbelasting verschuldigd over de door een VBI zelf ontvangen Nederlandse dividenden.
Voor het VBI-regime geldt, dat het beoogd is om collectief beleggen te faciliteren voor beleggingstellingen die aan een breed publiek c.q. institutionele partijen worden aangeboden. Voor dit beoogde gebruik dient er sprake te zijn van een zekere collectiviteit. Het VBI-regime wordt blijkens het rapport echter in overwegende mate toegepast door niet-beoogde gebruikers, namelijk vermogende personen en families. Dit doet fors afbreuk aan de doelmatigheid van het regime, aangezien voor deze groep hiermee ook arbitrage tussen box 2 en box 3 mogelijk is (‘boxarbitrage’). Bovendien kunnen buitenlandse belastingplichtigen met een Nederlandse vennootschap belasting besparen door deze naar een VBI om te zetten.
Het rapport vermeldt verder, dat het VBI-regime niet doeltreffend is aangezien het een zeer beperkte bijdrage levert aan de Nederlandse concurrentiepositie. Ten aanzien van de doelmatigheid zijn de uitvoeringskosten en administratieve lasten wel laag, mede omdat er geen aangifteplicht is.
De SEO heeft in het rapport een aantal aanpassingen voorgesteld die de doeltreffend- en doelmatigheid kunnen verbeteren. Eén van de aanpassingen ziet op het aanscherpen van de voorwaarden voor het VBI-regime. Daarnaast wordt als mogelijke oplossing genoemd het aanpassen van belastingverdragen vanwege het niet voorzien in een tegemoetkoming van dividendbelasting en buitenlandse bronbelasting die is ingehouden ten laste van een VBI.
Uiteraard houden wij de ontwikkelingen rond het VBI-regime voor u in de gaten.