Op 15 december jl. is het kabinet met een reactie gekomen op het rapport ‘Toezicht op Algemeen Nut’, dat eerder dit jaar is verschenen. In dit rapport is onderzocht welke mogelijkheden bestaan om het algemeen nut karakter bij ANBI’s beter tot uitdrukking te laten komen. In het rapport zijn enkele conclusies en aanbevelingen gedaan, waarop het kabinet nu reageert.
Allereerst blijkt dat het kabinet niet van plan is om een grondrechtentoets in te voeren. Dit zou inhouden dat getoetst wordt aan mogelijke grondrechtenschendingen door ANBI’s. Bij een geconstateerde schending zou de instelling de ANBI-status verliezen. Het kabinet komt tot de conclusie dat een grondrechtentoets onwenselijk, onnodig en onwerkbaar is.
Vervolgens gaat het kabinet in op het onderzoek van de commissie om een activiteitentoets op te nemen in de ANBI-regelgeving. Hierdoor zouden ANBI’s jaarlijks een minimaal aantal activiteiten moeten verrichten of een minimaal bedrag moeten besteden aan het algemeen nut van de instelling. In de huidige regelgeving is reeds een bestedingscriterium opgenomen. Voor ANBI’s geldt de voorwaarde dat de uitgaven van de instelling voor ten minste 90% gedaan moeten worden ten behoeve van het algemeen nut. Het kabinet heeft nog geen beslissing genomen over het invoeren van een aangescherpt bestedingscriterium of activiteitentoets.
Daarnaast is het kabinet van plan om het toezicht op de ANBI’s te verscherpen. De onderzoekscommissie constateert dat het toezicht op het grootste deel van de ANBI’s gebrekkig is. Dit is een gevolg van capaciteitstekort bij de Belastingdienst enerzijds en een gebrek aan informatie anderzijds. Om die reden is het kabinet voornemens een centraal punt open te stellen waar de ANBI-status moet worden aangevraagd. Daarnaast is het kabinet van plan een informatieloket op te zetten. Beide maatregelen zouden moeten leiden tot een betere informatievoorziening en daardoor tot beter toezicht op ANBI’s.
Tot slot blijkt dat het kabinet gaat onderzoeken op welke wijze ANBI’s zichzelf meer kunnen onderwerpen aan zelfregulering. Uit het rapport van de onderzoekscommissie volgt dat het risico op fraude en misbruik minimaal is bij ANBI’s die zichzelf onderwerpen aan gedragscodes en keurmerken. Het kabinet wil daarom de zelfregulering van ANBI’s stimuleren.
De volgende stap inzake de ANBI-wetgeving staat gepland in 2023. Dan vindt een evaluatie plaats van de giftenaftrek en de huidige ANBI-regelgeving. Het kabinet zal daarbij nader ingaan op de wijze van toezicht en naleving van de regelgeving en de mogelijkheden dit te verbeteren.
Eerder berichtten wij u over het zelf instellen van een ANBI. Zie de artikelen Periodieke giften aan Anbi’s gemaximeerd tot € 250.000 en ‘Eigen’ anbi’s in het nieuws.